W Strzegomiu (gmina Rytwiany) znajduje się jeden z ciekawszych drewnianych obiektów sakralnych w województwie świętokrzyskim. To drewniany kościół p.w. Matki Boskiej Bolesnej i św. Andrzeja Apostoła.

Wchodząc furtą na przykościelny plac od razu wyczuwa się przyjemny zapach modrzewia - tak charakterystyczny dla drewnianych kościołów z południowych krańców Polski. Przy wejściu po lewej stronie znajduje się tablica informacyjna Regionalnej Organizacji Turystycznej z której możemy się dowiedzieć nieco o historii kościoła i jego konstrukcji.

Kościółek leży na świętokrzyskim Szlaku Architektury Drewnianej. Ze Strzegomia szlak prowadzi do znajdującego się 6 km na wschód Niekrasowa (gmina Osiek), gdzie znajduje się piękny kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny.

Póki co jesteśmy jednak w Strzegomiu. Kościół przed którym stoimy zbudowano pod koniec XVI wieku - świątynia została poświęcona przez biskupa krakowskiego Jana Radziwiłła w 1595 r. Początki parafii sięgają jednak trzy stulecia wstecz - pierwsza wzmianka o parafii, której plebanem był Jan pochodzi z 1326 r. Wg dawnych inwentarzy, pierwotny kościół powstał w 1404 r., kalendarze liturgiczne podają zaś rok 1441. Legenda mówi zaś o tym, że w okolicznych lasach polował król Kazimierz Wielki, który chciał mieć na miejscu kaplicę i dlatego polecił w tym miejscu wybudować świątynię.

W latach 1609-1875 kościół w Strzegomiu był kościołem filialnym parafii Wiązownica. Kondycja kościoła nie była wtedy najlepsza, o czym dowiadujemy się z wizytacji w latach 1694, 1782, 1857. Wg ks. Sadowskiego, który wizytował parafię pod koniec XVII w. dach na kościele od strony północnej był zgniły, podłoga zniszczona, ogrodzenie nadpsute a na plebanii nieporządek. Wizytujący parafię w 1857 r. budynek kościoła określono jako "zniszczony i upadkiem grożący".

Na szczęście po 1875 r. kościół gruntownie odrestaurowano. W latach trzydziestych XX wieku przedłużono o kilka metrów nawę kościoła. W tym czasie wybudowano także dzwonnicę z drewna sosnowego "w słup" z podbitym gontem dachem czterospadowym. Wchodząc przez furtę, dzwonnicę mamy po prawej ręce, "przyklejoną" do niskiego betonowego ogrodzenia, otaczającego cały plac kościelny. Za dzwonnicą cztery proste ławeczki z rozpołowionych bali dla wiernych lubiących się modlić na świeżym powietrzu. Tuż przy nich stoi duży drewniany krzyż.

Deptakiem okalającym budynek można sobie spokojnie pospacerować, napawać się ciszą i spokojem - kościółek znajduje się na samym końcu polnej, a potem leśnej drogi, która po trzech kilometrach dochodzi do odcinka drogi wojewódzkiej Staszów - Osiek.

Przy kościele zwraca uwagę, otoczona zielenią, czarna rzeźba Ukrzyżowanego Chrystusa. Wokół budynku znajduje się ładnie wykonany, płytki rów odwadniający, wyłożony polnymi kamieniami.

Korpus kościoła stanowi nawa główna z dwiema niższymi nawami bocznymi. Ściany krótkiego prezbiterium pokryte są na całej wysokości późnorenesansową boazerią. Przy prezbiterium znajduje się zakrystia i dawna kruchta. W nawie i prezbiterium znajduje się strop płaski, w nawach bocznych są stropy skośne. Dach kościoła jest wysoki, siodłowy, pokryty gontem, na którym znajduje się wieżyczka na sygnaturkę, o charakterze barokowym.

W kościele znajduje się ołtarz główny, późnorenesansowy z obrazem Matki Boskiej Bolesnej (uchodzący niegdyś za cudowny) oraz św. Andrzeja a także dwa ołtarze boczne barokowe. Warto zwrócić uwagę na późnorenesansową ambonę i chrzcielnicę kamienną z przełomu XVI/XVII w.

Do parafii należą trzy miejscowości: Strzegom, Strzegomek i Mucharzew (gmina Osiek).
Odpusty odbywają się w święto Matki Boskiej Bolesnej - 15 września.

Jak dojechać:
- od Staszowa drogą wojewódzką w kierunku Osieka, na 9 kilometrze za Staszowem skręcić w prawo na Strzegomek, w Strzegomiu na skrzyżowaniu w lewo do kościoła;
- od Osieka drogą wojewódzką w kierunku Staszowa, na 10 kilometrze za Osiekiem skręcić w lewo na Strzegomek, w Strzegomiu na skrzyżowaniu w lewo do kościoła;
- od Osieka drogą krajową na Połaniec, 4 km za Osiekiem skręcić na Niekrasów, przez Mucharzew, w Strzegomiu na skrzyżowaniu w prawo do kościoła;
- od Rytwian w kierunku cegielni, w lesie w lewo na Strzegom, w Strzegomku w prawo, w Strzegomiu na skrzyżowaniu w lewo do kościoła.

Oprac. i zdjęcia: www.staszowskie.pl

Źródła: Diecezja Sandomierska

Czytaj także: Odzyskuje blask