Drewniany kościół w Niekrasowie

W Niekrasowie (gmina Osiek) znajduje się piękny kościół modrzewiowy. Jest to jeden z najcenniejszych zabytków architektury drewnianej w województwie świętokrzyskim i jeden z dwóch tego typu obiektów w powiecie staszowskim.

Jesteśmy w sercu parafii pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Niekrasowie. Zatrzymując się na parkingu, pierwsze co zwraca uwagę, to figura Chrystusa, ufundowana przez parafian w jubileuszowym, 2000 roku, do której prowadzi kilkanaście schodów. Znajdujemy się bowiem na zboczu dosyć stromego wzniesienia – za figurą Jezusa, jeszcze dalej i wyżej, znajduje się podłużny, parterowy domek z czerwonym dachem. Jest to, jak się domyślamy plebania, potem zaś dowiadujemy się, że w miejscu owej plebanii stał pierwszy kościół parafialny. I to kiedy! Na początku XII wieku! Erekcja parafii nastąpiła, jak podają źródła około 1121 roku – za panowania Bolesława Krzywoustego.

Figura Chrystusa poniżej plebanii w Niekrasowie

Kościół ten, jak podaje kronikarz Jan Długosz pod wezwaniem Świętego Krzyża był poświęcony, a że dostęp do niego był utrudniony został przeniesiony na płaskie miejsce u podnóża góry. Drugi, drewniany kościół w Niekrasowie wzniesiony został około 1400 roku i otrzymał wezwanie Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Jego pierwszym proboszczem był Stanisław Goliab. W 1536 r. kościół został zniszczony przez kalwinów. Na jego miejscu powstał zbór protestancki ufundowany zapewne przez rodzinę Turskich. Historia zatoczyła koło i zbór został kalwinom odebrany. 11 lutego 1615 roku nastąpiła konsekracja świątyni pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Niecałe pół wieku później kościół strawiony został przez pożar.

I w tym miejscu zaczyna się historia naszego obiektu.

Kościół w Niekrasowie

Dochodząc do kościoła przystajemy na dłuższą chwilę przed dwiema tablicami informacyjnymi, postawionymi w pobliżu furty prowadzącej na plac kościelny. Obydwie stanęły staraniem Regionalnej Organizacji Turystycznej. Pierwsza informuje, iż kościół leży na Szlaku Architektury Drewnianej, druga tablica to element Szlaku Rowerowego „Miejsca Mocy”. Szlak Architektury Drewnianej na Ziemi Staszowskiej rozpoczyna się w Strzegomiu, gdzie znajduje się modrzewiowy kościółek pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Andrzeja, przebiega przez Niekrasów, i dalej prowadzi do Beszowej, gdzie obok kościoła pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła stoi dzwonnica z XVIII wieku. Szlak Rowerowy „Miejsca Mocy” to szlak pielgrzymkowy, oznaczony na żółto, wędrujący po najważniejszych sanktuariach i miejscach kultu religijnego w województwie świętokrzyskim. Z obu tablic możemy zaczerpnąć nieco informacji o kościele w Niekrasowie.

Dzwonnica obok kościoła w Niekrasowie

Wchodząc na plac kościelny główną furtą, po lewej stronie mamy czworoboczną, drewnianą dzwonnicę. Po prawej znajduje się gablota z czterema mapkami obrazującymi rozwój terytorialny parafii Niekrasów w latach: 1460, 1580, 1780 i 1998.

Po dwóch stronach placu stoją dwa wysokie krzyże. Jeden przypomina o misjach świętych OO Kapucynów jakie odbyły się w parafii w dniach 7 – 14 czerwca 1964 r. i misjach maryjnych w dniach 23 – 30 kwietnia 1973 r. Drugi krzyż ustawiono na pamiątkę 2000 Roku Jubileuszowego i misji OO Cystersów w dniach 2-9 kwietnia.

Kościół w Niekrasowie

Na placu kościelnym, 1 listopada 2004 r. umieszczono pokaźnych rozmiarów czerwony granit przypominający, iż w latach 1661 – 1832 teren placu był cmentarzem parafialnym.

Świątynia została wybudowana w 1661 r. i została poświęcona przez Zygmunta Czyżewskiego z Czyżewa, biskupa sufragana płockiego.

Kościół w Niekrasowie

Kościół jest modrzewiowy, konstrukcji zrębowej z dębowymi przyciesiami na kamiennym podmurowaniu, oszalowany deskami, z wysokim stromym dachem, pokrytym gontem. Między nawą i prezbiterium znajduje się łuk tęczowy – na nim Jezus Chrystus na krzyżu, między Matką Boską i św. Marią Magdaleną. Wiązanie wzmacniają cztery drewniane filary. Wnętrze kościoła ozdobione jest polichromiami.

Kościół w Niekrasowie

W kościele znajdują się trzy ołtarze. Ołtarz główny zdobią cztery złocone kolumny. W ołtarzu znajduje się obraz Matki Boskiej Niekrasowskiej pochodzący z przełomu XVII i XVIII wieku. Do Niekrasowa został przeniesiony z nieistniejącego dziś kościoła w Tursku Małym. Do niekrasowskiej świątyni ofiarowali go w 1745 r. Stanisław i Eleonora z Bielskich Skarbkowie. Styl malarstwa wskazuje na szkołę włoską. Obraz wyobraża Matkę Boską trzymającą na prawej ręce Jezusa. Dziecię prawą ręką wskazuje na Matkę. Obydwie twarze sprawiają wrażenie, jakby patrzyły na widza. Obraz uchodził za cudowny, o czym świadczyły liczne wota składane od połowy XVIII wieku. Zostały one niestety skradzione, po włamaniu do kościoła w 1975 r.

W świątyni znajdują się jeszcze dwa ołtarze boczne. Na jednym jest rzeźba Chrystusa Pana na krzyżu, na drugim obraz św. Marii Magdaleny.

Warto tu przyjechać, napawać się ciszą i poczuć oddech historii tego miejsca.

Kościół w Niekrasowie

Opracowanie i zdjęcia: www.staszowskie.pl

Źródła: Diecezja Sandomierska